In de aanloop naar verkiezingen duikt het fenomeen van De Hardwerkende Nederlander altijd weer op. Niemand weet precies wie deze mysterieuze persoon is, maar het is iedereen wel duidelijk dat het personage erg belangrijk is. Politieke partijen zetten De Hardwerkende Nederlander namelijk graag in als troefkaart. Als ultieme reden om tegengas te geven of juist vol op de rem te trappen. Ambitieuze klimaatdoelstellingen, grote hervormingen in het openbaar vervoer of oplossingen voor het asielprobleem? Allemaal leuk en aardig, maar De Hardwerkende Nederlander mag er absoluut geen hinder van ondervinden. Daar zijn hele partijprogramma's op gebouwd.
Het fenomeen roept veel vragen op. Want, wie is die Hardwerkende Nederlander dan precies? Is het de CEO van een multinational die jaarlijks tonnen verdient? Of is het de kapper op de hoek met een modaal salaris? De alleenstaande ouder die aan het eind van het geld altijd nog een stukje maand overhoudt? Of is het de student die naast de studie in de avonduren ook nog een baantje in de horeca heeft? En wat is dan precies de definitie van hard werken? Is het urenlang vergaderen? Veel verantwoordelijkheid dragen? Fysiek zware arbeid? Werken met mensen met een rugzakje? Lange dagen? Nachtdiensten? En wat is precies de relatie tussen De Hardwerkende Nederlander en De Belastingbetaler? Al deze vragen blijven onbeantwoord.
Toch heb ik wel een idee. De Hardwerkende Nederlander bestaat helemaal niet. Het is een hol begrip. Lege woorden om een gevoel van verongelijking op te roepen. En het werkt. Veel mensen identificeren zich namelijk wel als een harde werker. En harde werkers moeten worden beloond, niet worden gestraft. Dus wanneer een politicus roeptoetert dat De Hardwerkende Nederlander niet de dupe mag zijn van bepaalde plannen, voelen we ons aangesproken. We willen immers niet gestraft worden door de boze krachten met kwade plannen. We trappen direct op de rem. Ons Calimerocomplex neemt het hier over.
Hoe kan het dat zoveel mensen zich laten inpakken door wat holle woorden over hard werken? Ook daar heb ik wel een idee over. Het is de status die onze samenleving toedicht aan het doen van betaald werk. Alsof hard werken het ultieme doel in het leven is. Werk je niet hard? Dan tel je niet mee. Dat roept ook weer vragen op. Want, hoe zit het met de groepen die helemaal niet (kunnen) werken? Pensionado's, arbeidsongeschikten of zieken bijvoorbeeld? Tellen hun wensen en belangen nog mee of zullen we ze direct vriendelijk doch dringend verzoeken hun stempassen te verscheuren? Helaas, pindakaas. Jullie doen niet meer mee.
De volgende keer als een politicus weer begint over De Hardwerkende Nederlander, tune ik uit. Ik hoef het simpelweg niet meer te horen. Ik luister veel liever naar doordachte plannen, ambitieuze doelen en maatschappelijk betrokken initiatieven. Daar ga ik pas hard van werken.